Książka jest ciekawym źródłem wiedzy na temat życia ludzi w Afryce, tak z „pierwszej ręki”, gdyż historia oparta jest na prawdziwych wydarzeniach.

Książka pozwala czytelnikom na niezapomniane spotkanie z inną kulturą. Na moment przenosimy się do Nigerii. Jest koniec lat siedemdziesiątych dwudziestego wieku, a zwana Biafrańską Nigeria boryka się z wojną domowa. W ówczesnym czasie wielu pracowników uniwersytetów i naukowców wyjechało miedzy innymi do Afryki, by poszukiwać przygody, finansowej stabilizacji, czy politycznego spełnienia. Bez względu jednak na motywacje zetknięcie z odmienną kulturą wywierało ogromny wpływ na obie strony. Jadwiga Wojtczak-Jarosz wspomina właśnie tego rodzaju spotkania, ukazując nam jak znaczące zmiany wywołują w sposobie postrzegania drugiego człowieka oraz innej kultury. Po lekturze tej książki świat wokół nas już nigdy nie będzie taki sam.

Książka do kupienia również na stronie – tylkorelaks.pl/457-kobiety-afryki-obyczaje-tradycje-obrzedy-rytualy-9788379002672.html

Części 2 książki – https://www.psychoskok.pl/produkt/kobiety-afryki-obyczaje-tradycje-obrzedy-rytualy-cz-ii/

Słowo od autora

Książka jest opowieścią fabularną opartą na prawdziwych wydarzeniach. Nie jest to jednak autobiografia w znaczeniu ogólnie przyjętym. Załączone zdjęcia odtwarzają towarzyszące wydarzeniom obrazy. Występujących w książce osób nie należy kojarzyć z rzeczywistymi postaciami, aczkolwiek każdy z bohaterów posiada swój pierwowzór. Nie ujawniając dalszych szczegółów warsztatu pracy, chciałabym jedynie dodać, że do tłumaczenia języka Hausa, jakim posługiwał się jeden z bohaterów powieści, używałam wszelkich dostępnych mi wówczas słowników. Przepraszam znawców tego języka, jeśli mimo tego mój przekład okaże się niedokładny.

W książce spotykamy również autentyczne postacie ze świata sztuki, literatury i medycyny, które przeszły do historii Czarnego Lądu. Czytelnik szerzej zainteresowany Afryką – obyczajami, religią, zagrożeniami, a także historią – może znaleźć dodatkowe informacje w odnośnikach. Mamy koniec lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia i jesteśmy w Nigerii, w kraju, który nie tak dawno uwolnił się od kolonializmu, a już zdążył pogrążyć się w krwawej wojnie domowej (wojna Biafrańska). Mało wnikliwy obserwator nie zauważa śladów tej wojny; przedstawiciele skłóconych plemion mijają się na ulicach, handlują, stojąc obok siebie na zatłoczonych targowiskach, pracują razem w bankach, na uniwersytetach, lotniskach… Ta powierzchowna harmonia pomaga nam przenieść się w tajemniczy świat magii, pogańskich wierzeń, niezrozumiałych dla nas obrzędów i tradycji oraz wspaniałej przyrody. Nie zdajemy sobie sprawy, że pod powłoką tej harmonii i barwnej egzotyki, głęboko ukryte pozostają przemiany zachodzące w świadomości ludzi Afryki, spowodowane tak gwałtownym i w tak wielkich na raz rozmiarach napływem „nowego” pod postacią tego, co nazywamy zachodnią cywilizacją. Jak to „nowe”, w zderzeniu ze „starym”, zmienia pojmowanie świata przez człowieka wyrosłego w plemiennej wierze i tradycji, interesowało mnie nie mniej niż praca zawodowa na uniwersytecie. Analiza tych procesów bynajmniej nie była łatwa. Sytuacje, z jakimi się spotykałam, starałam się możliwie wiernie w książce przedstawić, na tyle wnikliwie, na ile sama byłam w stanie je objąć.

W Polsce w tym czasie panuje jeszcze tzw. komuna i niedługo nastąpi jej okres schyłkowy: „w sklepach tylko ocet na pólkach” – pisze mi niebawem syn w liście przesłanym „przez grzeczność”. Poczta praktycznie nie dochodzi. Telefon na Uniwersytecie w Nigerii działał tylko wyjątkowo. W ramach handlu zagranicznego wyjeżdżali z Polski do tzw. Krajów Trzeciego Świata, w tym także do Afryki, specjaliści z rożnych dziedzin, przede wszystkim pracownicy instytutów naukowych i uniwersytetów, zasilając swoją kadrą powstające uczelnie, instytuty techniczne i naukowe. O takiej właśnie grupie osób mowa jest w książce. Indywidualne motywy inspirujące do wyjazdów bywały rozmaite, poczynając od względów finansowych, poprzez rodzinne, przygodowe, podróżnicze, naukowe, kolekcjonerskie i polityczne. Przyczyny, które złożyły się na wyjazd do Afryki głównego bohatera książki były przedmiotem osobnego opracowania, którego podsumowanie w dużym skrócie przedstawiono w „Prologu” (Część I).

Okres mojej pracy w Afryce przypadł na początek gwałtownego rozprzestrzeniania się zakażeń HIV 1, nieznanej wówczas jeszcze choroby. Obserwując (Część II) przypadki „dziwnej choroby” nie przypuszczałam, że przynajmniej część z nich mogła być zwiastunem nowej, nieznanej dotąd wielkiej plagi ludzkości, której medycyna nie była w stanie jeszcze zdiagnozować, a której potem nadano nazwę AIDS 2. Wątek feministyczny przewija się przez całą zawartość książki, nie pomijając patologii kulturowo obyczajowej w postaci trwałego, umyślnego i brzemiennego w skutkach okaleczania kobiet. Sprawa ta dyskutowana jest od lat na międzynarodowych forach (ONZ, UNICEF, WHO, Amnesty International), włącznie z ponawianiem Apelu do międzynarodowej społeczności o pomoc w walce z „odrażającym procederem kobiecego obrzezania” określonego (Pekińska Deklaracja ONZ, 1995), jako „odarcie z kobiecości”. Mimo międzynarodowych wysiłków, zakres tego zjawiska zwiększa się, a nie maleje, zarówno pod względem terytorialnym (występuje obecnie niemal na wszystkich kontynentach świata), jak i liczbowym. Według statystyk ONZ, w ostatnich latach, co najmniej 2 miliony dziewczynek rocznie pada ofiarą tego procederu, zaś na świecie żyje obecnie ponad 140 milionów kobiet w ten sposób trwale okaleczonych, co stanowiło dodatkowy motyw do uwzględnienia tego tematu w książce.

1 Human immunodeficiency virus (HIV) – ludzki wirus niedoboru immunologicznego.

2 Acquired immune deficiency syndrome (AIDS) – syndrom nabytego immunologicznego deficytu.

Spis treści

Słowo od autora

Prolog

Rozdział 1 Pierwsze wrażenia

Rozdział 2 Zupełnie inny świat

Rozdział 3 Madame Kayo

Rozdział 4 Ulica

Rozdział 5 Przemarsz wojsk radzieckich

Rozdział 6 U dentysty

Rozdział 7 Król jest dzisiaj naszym gościem

Rozdział 8 Biała kapłanka czarnej magii

Rozdział 9 Wojna Biafrańska

Rozdział 10 Krowa

Rozdział 11 Lincz

Rozdział 12 „Duch” i „dusza” to nie takie same byty

Rozdział 13 Święty Gaj

Rozdział 14 Uniwersytet

Rozdział 15 Na tym się nigdzie nie zajedzie

Rozdział 16 Piętaszek

Rozdział 17 Yaro też człowiek

Rozdział 18 Kozy

Rozdział 19 Polowanie na szczura

Rozdział 20 Zaczęły się egzaminy

Rozdział 21 Prof., ktoś do pana